Wat seksualiteit voor iemand betekent, kan van persoon tot persoon verschillen, maar vaak is het een belangrijk deel van het leven en van de liefdesrelatie. Anders dan je misschien denkt, ontstaat zin in seks niet in de geslachtsdelen, maar in de hersenen. Daar zit een ‘lustcentrum’. Als zenuwweefsel in dit lustcentrum van jouw hersenen beschadigd raakt, dan is dit van invloed op jouw seksueel verlangen. Door MS kan dus je behoefte aan seks verminderen. Hierbij moet je je wel realiseren dat die behoefte bij gezonde mensen ook sterk kan variëren, maar dan door een andere oorzaak. Daarnaast kan bij MS de schade aan zenuwweefsel ook leiden tot andere fysieke beperkingen op het gebied van seksualiteit.
Verklaringen minder behoefte aan seks
Veel geziene effecten van MS op de seksualiteit zijn: weinig of geen zin in seks (verminderd libido), gevoelloosheid, pijn of hoge gevoeligheid van de huid en geslachtsdelen, verminderde vaginale vochtigheid, en moeilijkheden met het krijgen van een erectie of zaadlozing.Andere factoren die meespelen bij de verminderde behoefte aan seks bij MS zijn van relationele aard zoals onzekerheid, het feit dat de verhoudingen in je relatie zijn veranderd, en dat de onderlinge rollen binnen de relatie veranderd kunnen zijn. Een toenemende afhankelijkheid kan zijn weerslag hebben op je gemoed en daarmee ook je libido en seksleven.
De beleving van seks kan door MS veranderen. Hoewel de oorzaken hiervan vaak niet weg te nemen zijn, is het goed om over deze problemen te praten. Met elkaar, maar soms eerst met een neutrale partij, een huisarts of een neuroloog. Leer omgaan met de veranderde situatie. Intimiteit is juist in tijden van ziekte een bron van plezier en zelfvertrouwen.
Mogelijkheden en advies
Zoals genoemd, is praten met je partner dè manier om seks weer bevredigend en plezierig te maken, hoe moeilijk dit ook lijkt. Er zijn vaak prima oplossingen te vinden om toch een goed seksleven te krijgen en behouden.
Zo kan je andere manieren zoeken om te vrijen dan met geslachtsgemeenschap; bijvoorbeeld door met een vibrator, door te strelen, door oraal of met de hand tot een orgasme te komen. Als je bang bent dat je tijdens het vrijen urine of ontlasting laat lopen, ga dan vóór het vrijen naar de wc. Zo kan je òòk als je een katheter hebt gewoon vrijen, en als je last van een droge vagina hebt; gebruik dan een glijmiddel. Een glijmiddel op oliebasis tast een condoom aan, dus als je met een condoom vrijt neem hiervoor dan bijvoorbeeld Nivea, vaseline of massage-olie. Wanneer je last hebt van zwakke of stijve spieren, kan je kussens gebruiken ter ondersteuning of probeer met je partner eens nieuwe houdingen waardoor je minder pijn hebt. Maak duidelijk waar en wanneer die pijn optreedt en vertel waar je huid gevoeliger is geworden of juist ongevoeliger. Probeer samen de nieuwe erogene zones op je lichaam te ontdekken.
Om een erectie te krijgen en behouden zijn er geneesmiddelen beschikbaar, maar wat minder bekend is, is dat hiervoor ook mechanische methoden bestaan zoals een vacuümpomp of penisring. Je huisarts kan je hierbij helpen en eventueel doorverwijzen naar een uroloog of seksuoloog.
Het is dus belangrijk om je te realiseren dat er vele praktische oplossingen bestaan, en dat die binnen handbereik zijn als je er maar over praat, met je partner of met hulpverleners.
Wil je meer weten over MS en seksualiteit, en MS en gezinsplanning? Lees het boekje over ‘MS en gezinsplanning’ of bekijk de pagina over ‘Thema MS en gezinsplanning’ op de website.