Behandelvormen en mobiliteit

Ook voor mensen met MS is lichaamsbeweging noodzakelijk en fijn om te doen. Je doet het om je fit en energiek te voelen. Het beste is in overleg met je behandelend arts en/of fysiotherapeut te kiezen wat voor jou het meest geschikt is en waar je het meeste plezier aan beleeft. Het kan zijn dat de behandelaars je oefeningen voorschrijven om je beperkingen onder controle te houden en je verdere fysieke mogelijkheden op peil houden.

Er zijn verschillende behandelvormen die je ondersteunen om zo mobiel en zelfstandig mogelijk de ding en te kunnen doen die je wilt doen. Vaak worden ze in combinatie ingezet.

Ergotherapie helpt je om heel gewone handelingen zelf uit te blijven voeren, zoals je aankleden, koken, opruimen, de telefoon opnemen.

De fysiotherapeut begint de behandeling met vragen stellen over je klachten. Vervolgens kijkt hij/zij welke bewegingen en oefeningen goed en welke minder goed gaan.

Oefentherapie (Cesar / Mensendieck) is een therapievorm die veelal werkt vanuit veelvoorkomende situaties uit het dagelijks leven.

Revalidatie wordt ingezet om je mobiliteit en zelfredzaamheid te verbeteren als je door MS lichamelijke beperkingen krijgt.

Ergotherapie helpt je om heel gewone handelingen zelf uit te blijven voeren, zoals je aankleden, koken, opruimen, de telefoon opnemen. Het kan gaan om handelingen op alle terreinen van het dagelijks leven: thuis, op je werk, in je hobby’s en bij verkeer en vervoer. De ergotherapeut helpt je dit te realiseren.

Ergotherapie is laagdrempelige, eerstelijnszorg bij jou in de buurt. Dat is handig, want de ergotherapeut komt ook bij je thuis waar hij/zij precies kan zien wat de praktische problemen zijn. Samen met jou zoekt de ergotherapeut daarvoor de beste oplossingen, zodat je zo zelfstandig mogelijk kunt blijven in het dagelijks leven. Soms betekent dit ook kiezen voor hulpmiddelen of andere vormen van ondersteuning. De ergotherapeut adviseert je hierover en betrekt daarbij ook de mogelijkheden van hulp en ondersteuning in je omgeving.

Fysiotherapie

De fysiotherapeut begint de behandeling met vragen stellen over je klachten. Vervolgens kijkt hij/zij welke bewegingen en oefeningen goed en welke minder goed gaan. Misschien worden ook je spierkracht en je uithoudingsvermogen getest. Op dit onderzoek baseert de fysiotherapeut het behandelplan, inclusief een oefen- of trainingsschema zodat je ook thuis kunt oefenen. Al doende word je steeds beter in staat om je lichamelijk functioneren op peil te houden. Ook leer je zo om te gaan met je lichamelijke beperkingen en met pijn als je hier last van hebt.

Indicaties

Voorbeelden van indicaties voor fysiotherapie zijn:

Stijf wordende gewrichten als gevolg van verlammingsverschijnselen in armen of benen
Onzekerheid bij het lopen
Urineverlies door verslapping van de bekkenbodemspieren
(Chronische) pijn

Oefentherapie (Cesar / Mensendieck) is een therapievorm die veelal werkt vanuit veelvoorkomende situaties uit het dagelijks leven. Je kunt hierbij denken aan persoonlijke verzorging, huishoudelijke en werk- of hobbygerichte handelingen. Daarnaast kijkt deze therapievorm welke oefeningen de spierkracht, de coördinatie of de ontspanning kunnen verbeteren. Het geven van advies over diverse handelingen is ook een belangrijk onderdeel van de therapie. Voor MS-patiënten kan oefentherapie bijdragen aan een goede balans tussen inspanning en ontspanning en het (her)kennen van de grenzen van het lichaam. Het maakt daarbij niet uit welke klachten of beperkingen je hebt.

Samen met de oefentherapeut ga je kijken waar je bij de behandeling aan wilt werken. Er wordt een behandelplan gemaakt met haalbare doelen gericht op je mogelijkheden en wensen. De behandeling is dan ook zeer geschikt voor mensen met MS. Het maakt niet uit of de diagnose al langer bekend is of nog maar net. Ook de aanwezige klachten maken niet uit. Er kan altijd gewerkt worden aan het vinden van een balans tussen inspanning en ontspanning. Bij MS is sprake van een onvoorspelbaar en onzeker verloop. Hierdoor kan de hulpvraag in de loop van de oefentherapie veranderen. Samen met de oefentherapeut kijk je dan opnieuw naar haalbare doelen.

De lichaamshouding, bij de dagelijkse handelingen, is een belangrijk uitgangspunt binnen de oefentherapie. Er wordt gewerkt aan de bewustwording van je lichaam, lichaamshouding en de signalen die je lichaam geeft. Zo leer je waar je grenzen liggen en wat je lichaam wel en niet aankan. Een goed gebruik van de spieren zorgt voor een betere belasting van het lichaam, beter evenwicht en minder verbruik van energie. Dit helpt ook klachten te voorkomen, die kunnen ontstaan door verandering van houding, wat kan voorkomen bij MS. De doelen per persoon verschillen en kunnen liggen op zeer diverse gebieden. Zoals zelfredzaamheid, werk, hobby, sport of gewoon de dagelijkse handelingen. Een oefentherapeut geeft oefeningen, die thuis uitgevoerd kunnen worden voor het verbeteren van spierkracht, conditie, ontspanning. Daarnaast kunnen ze ook helpen bij een betere dagindeling voor een betere verdeling van de energie.

Bijvoorbeeld bij:

Verbeteren van balans of evenwicht
Verbeteren van dagelijkse handelingen
Verbeteren van looppatroon
Ontspanning
Uitvoeren van dagelijkse handelingen
Verbeteren van houding en belasting bij werk of hobby
Verbeteren van energieverdeling gedurende de dag
Het zoeken naar mogelijkheden op het gebied van sport en beweging
Oefeningen voor ontspannen van spieren en/of verbeteren van spierkracht
Het vergroten van inzicht in eigen handelen

Revalidatie wordt ingezet om je mobiliteit en zelfredzaamheid te verbeteren als je door MS lichamelijke beperkingen krijgt. Revalidatie is tweedelijnszorg, waarnaar je wordt doorverwezen door je huisarts of specialist. Fysiotherapie en ergotherapie kunnen een onderdeel van de revalidatie uitmaken.

Revalidatie vindt plaats in een revalidatiecentrum of op de revalidatieafdeling van een ziekenhuis. Het hangt af van het stadium van de MS of een dagbehandeling voldoende is of dat je beter kunt worden opgenomen.

Bij een dagbehandeling ga je twee of drie keer per week naar het revalidatiecentrum. Onder verantwoordelijkheid van de revalidatiearts krijg je oefeningen en activiteiten aangeboden door verschillende deskundigen: een fysiotherapeut, ergotherapeut, psycholoog, logopedist, maatschappelijk werker, orthopedagoog, activiteitenbegeleider, cognitief therapeut, verpleegkundige, diëtist of andere specialisten. Met wie je te maken krijgt, hangt af van wat jij in jouw situatie nodig hebt.

De revalidatieperiode hoeft niet langer dan drie tot zes maanden te duren. Intensieve training is bij MS niet aan de orde: je wordt er veel te moe van en dat lokt verergering van de MS-klachten uit.

Of opname nodig is en hoelang de opname duurt, is helemaal afhankelijk van jouw specifieke situatie. De opname begint met een observatieperiode van enkele dagen (soms weken). Dan volgt de behandelfase en de afrondingsfase.

Voorbeelden van indicaties voor revalidatie zijn:

Beoordeling van verminderde ADL-functies (activiteiten in het dagelijkse leven) en leren omgaan met de beperkingen
Sterk achteruitgaan lichamelijke mogelijkheden
Herstel van bijvoorbeeld een behandeling
Advisering bij aanpassingen in en rondom het huis. Advisering over ondersteunende hulpmiddelen zoals rolstoel, trippelstoel, Eifel (wandelstok met vier poten), protheses.

Gespecialiseerde revalidatiecentra

Bij sommige revalidatiecentra werken in MS gespecialiseerd verpleegkundigen en revalidatieartsen. Er zijn ook centra die specifieke programma’s voor mensen met MS hebben. Doorgaans zijn dat programma’s voor diegenen bij wie de diagnose net is gesteld. Doel is om je in korte tijd praktische tips te leren die van pas komen zodra je bewegingsbelemmeringen ervaart. Je MS-verpleegkundige kan je hierover informeren.

Diagnose MS, en dan?

Behandeling van MS, hoe gaat dat?

Leven met MS, hoe doe je dat?

De verschillende thema's over MS

Services van toekomst met MS

Behandelvormen en mobiliteit

Ergotherapie

Fysiotherapie

Indicaties

Oefentherapie

Revalidatie

Gespecialiseerde revalidatiecentra